Peranan dan Gaji Kapten Kapal – Panduan Lengkap 2025

Menjadi kapten kapal adalah kerjaya yang penuh tanggungjawab, memerlukan kemahiran tinggi, dan menawarkan gaji lumayan. Mereka bukan sekadar mengemudi kapal, tetapi juga bertanggungjawab memastikan keselamatan krew, penumpang, dan kargo.

Dalam artikel ini, kita akan teroka tugas utama seorang kapten kapal, kelayakan yang diperlukan, dan anggaran gaji berdasarkan pengalaman serta jenis kapal.

1. Peranan Utama Kapten Kapal

Kapten kapal atau Ship Master ialah individu yang diberi kuasa sepenuhnya untuk mengendalikan kapal di laut. Tugas mereka meliputi:

a) Mengemudi & Mengawal Kapal

Menentukan laluan pelayaran mengikut peta navigasi dan keadaan cuaca.
Memastikan perjalanan mengikut jadual dan selamat.

b) Keselamatan Krew dan Penumpang

Menyelia latihan kecemasan di kapal.
Memastikan semua prosedur keselamatan dipatuhi.

c) Pengurusan Operasi Kapal

Menyelia kerja krew termasuk jurutera, pegawai dek, dan anak kapal.
Menentukan penggunaan bahan api dan penyelenggaraan kapal.

d) Dokumentasi & Undang-Undang Maritim

Menyediakan laporan perjalanan, dokumen kastam, dan rekod pelayaran.
Mematuhi undang-undang maritim antarabangsa dan tempatan.

2. Kelayakan Menjadi Kapten Kapal

Untuk mencapai jawatan kapten kapal, seseorang perlu:

Memiliki sijil profesional maritim – seperti Certificate of Competency (CoC) yang dikeluarkan oleh Jabatan Laut Malaysia.
Pengalaman luas di laut – biasanya 8-15 tahun dalam pelbagai jawatan di atas kapal.
Lulus latihan keselamatan dan pengurusan kapal – seperti kursus STCW (Standards of Training, Certification and Watchkeeping).
Kemahiran komunikasi dan kepimpinan yang cemerlang.

3. Anggaran Gaji Kapten Kapal di Malaysia & Antarabangsa

Gaji kapten kapal berbeza mengikut jenis kapal, laluan pelayaran, dan pengalaman. Berikut adalah anggaran pada tahun 2025:

Jenis Kapal	Gaji Kapten Kapal (Sebulan)
Kapal Kargo Domestik	RM15,000 – RM25,000
Kapal Tangki Minyak	RM25,000 – RM45,000
Kapal Kontena Antarabangsa	RM30,000 – RM50,000
Kapal Persiaran (Cruise Ship)	RM20,000 – RM40,000

💡 Fakta Menarik: Kapten kapal antarabangsa berpengalaman lebih 15 tahun boleh mencecah gaji sehingga USD 12,000 (±RM56,000) sebulan.

4. Cabaran Kerjaya Kapten Kapal

Walaupun gaji lumayan, kerjaya ini menuntut:

Masa panjang di laut (2-6 bulan tanpa pulang).
Tekanan kerja tinggi kerana mengurus keselamatan ratusan orang.
Risiko cuaca buruk dan perairan berbahaya.

5. Kelebihan Menjadi Kapten Kapal

Gaji tinggi & elaun menarik.
Peluang pelayaran antarabangsa ke pelbagai negara.
Pengalaman unik yang tidak semua orang dapat rasai.

Soalan Lazim (FAQ)

1. Berapa lama untuk menjadi kapten kapal?
Biasanya mengambil masa antara 10-15 tahun dari jawatan kadet hingga kapten, bergantung pada prestasi dan pengalaman.

2. Adakah wanita boleh menjadi kapten kapal?
Ya, tiada halangan jantina. Syarat utama ialah kelayakan maritim dan pengalaman.

3. Adakah gaji kapten kapal termasuk elaun?
Ya, kebanyakan syarikat menawarkan gaji pokok, elaun pelayaran, elaun risiko, dan bonus tahunan.

4. Di mana boleh belajar untuk menjadi kapten kapal di Malaysia?
Antara institusi ialah Akademi Laut Malaysia (ALAM), Institut Latihan Perkapalan, dan pusat latihan yang diiktiraf Jabatan Laut Malaysia.

Rujukan Rasmi

Jabatan Laut Malaysia – https://www.marine.gov.my
Akademi Laut Malaysia – https://www.alam.edu.my
International Maritime Organization (IMO) – https://www.imo.org

Sumber panduan & kerjaya maritim:
🔗 Cikgu Digital – Pendidikan & Info Kerjaya